Trong mỗi chúng ta, ai cũng có quê hương, ai cũng có một miền quê để thương, để nhớ. Đó có thể là nơi chôn rau cắt rốn, nơi sinh ra và lớn lên; cũng có thể là nơi mang đầy ắp kỷ niệm trong những năm tháng ấu thơ mà ta cứ đau đáu mỗi khi nhớ về. Trong những ngày tháng ba này, mỗi người con Hải Lăng lại bồi hồi, xúc động hướng về kỷ niệm ngày giải phóng Huyện nhà - ngày đánh dấu mốc son lịch sử chói lọi trên chặng đường đấu tranh anh dũng của quân và dân Hải Lăng.

     Ngược dòng lịch sử, đầu năm 1975, thực hiện chủ trương giải phóng miền Nam của Bộ Chính trị, cả miền Nam trong khí thế bừng tiến công và nổi dậy giải phóng quê hương. Thực hiện kế hoạch giải phóng Trị-Thiên Huế của quân khu Trị-Thiên Huế và Bộ Tư lệnh Quân đoàn 2, đêm 9-3-1975, du kích xã Hải Phú phối hợp với Tiểu đoàn 10 đặc công của tỉnh, tấn công, san bằng chi khu quân sự Mai Lĩnh - một chi khu quân sự được bọn Mỹ - ngụy dày công xây dựng, nằm sát Quốc lộ 1, về phía Tây Nam thị xã Quảng Trị, cạnh hậu cứ La Vang. Chi khu Mai Lĩnh bị thất thủ đã gây chấn động lớn trong hàng ngũ của địch, hệ thống kìm kẹp các phân chi khu quân sự ở các xã trong huyện bị lung lay, tan rã, Nhân dân ta nổi dậy giành chính quyền.

     Đêm 18, rạng ngày 19-3-1975, các lực lượng vũ trang của ta chuyển hướng tấn công vào toàn bộ tuyến phòng thủ của địch. Một mũi của hướng Đông đánh qua Thanh Hội, tiến về Gia Đẳng vào Mỹ Thủy, Thâm Khê. Trước tình thế bị quân và dân ta tấn công ở nhiều phía, địch lúng túng, bị động, hoảng hốt tháo chạy thục mạng vào Bắc Thừa Thiên Huế.

Đúng 18 giờ ngày 19-3-1975, huyện Hải Lăng - vùng đất cuối cùng của tỉnh Quảng Trị được hoàn toàn giải phóng.

     Chiến thắng ngày 19-3-1975 có ý nghĩa lịch sử quan trọng trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc; cắt đứt một mắt xích trong tuyến phòng vệ tại miền Trung của chính quyền miền Nam Việt Nam, đánh dấu mốc son chói lọi trong trang sử đấu tranh cách mạng của quân và dân Hải Lăng nói riêng và tỉnh Quảng Trị nói chung, đồng thời tạo điều kiện và góp phần chi viện kịp thời cho chiến dịch Huế - Đà Nẵng, chiến dịch Tây Nguyên và chiến dịch Hồ Chí Minh, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

     Chiến tranh đã đi qua, những hạt bụi thời gian có thể làm phai mờ đi nhiều thứ trong cuộc sống, nhưng những cống hiến, hy sinh của các thế hệ cha ông đi trước vì nền độc lập, tự do, thống nhất đất nước sẽ vẫn còn ghi dấu mãi trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Quên sao được chiến công của 8 dũng sĩ Phường Sắn, đã anh dũng chiến đấu bảo vệ quê hương, đẩy lùi 01 tiểu đoàn địch có xe tăng, đại bác yểm trợ. Chúng ta sẽ mãi mãi không quên nữ Anh hùng liệt sĩ Lê Thị Tuyết, người con gái Hải Hưng, bị địch bắt tra tấn vô cùng dã man, nhưng Chị một lòng, một dạ theo Đảng, theo cách mạng, quyết không khuất phục trước kẻ thù. Quên sao được nữ Anh hùng liệt sỹ Trần Thị Tâm - Người con gái vùng biển Hải Khê, hàng tuần, hàng tháng mất liên lạc với cấp trên, vẫn bám trụ quê hương, chiến đấu cho đến hơi thở cuối cùng.

     Hôm nay, khi nhìn về quá khứ đau thương nhưng đầy hào hùng của dân tộc, chúng ta càng thấm thía giá trị cuộc sống độc lập, tự do, của hòa bình, thống nhất. Để rồi trong niềm vui hân hoan thái bình ấy, chúng ta càng thêm biết ơn Đảng, biết ơn công lao trời biển của Bác Hồ kính yêu cũng như hàng triệu người con ưu tú khác đã dành cho đất nước, cho Nhân dân. Để có ngày quê hương hoàn toàn giải phóng, đất nước được độc lập, tự do, non sông thu về một mối, đồng bào, đồng chí ta phải hy sinh biết bao xương máu. Hàng nghìn người con ưu tú “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” đã vĩnh viễn nằm lại trên mảnh đất này, gửi cả tuổi thanh xuân, gửi lại ước mơ, khát vọng cháy bỏng dưới lòng đất mẹ; biết bao thương binh, bệnh binh phải mang thương tật suốt đời, biết bao người mẹ mất con, người vợ mất chồng, con mất cha.

     Sự hy sinh, mất mát này là vô cùng to lớn không gì có thể bù đắp nổi, nhắc nhở thế hệ hôm nay phải sống sao cho xứng đáng với lớp lớp cha ông đi trước, cống hiến nhiều hơn nữa cho sự nghiệp bảo vệ và xây dựng quê hương, đất nước thân yêu.

     Bước qua tàn khốc của chiến tranh, từ hoang tàn đổ nát, mất mát, hy sinh, Hải Lăng hôm nay là một hình ảnh đầy sức sống của thời kỳ đổi mới. Đến với Hải Lăng, chúng ta sẽ sẽ cảm nhận cái lắng sâu thanh bình của một vùng đất “đã qua rồi thương đau thời binh lửa”.

     Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị đạt được nhiều kết quả quan trọng. Công tác chính trị, tư tưởng và đạo đức được tăng cường. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai thường xuyên, sâu rộng, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ cả về nhận thức và hành động, có tác dụng tích cực đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương. Công tác xây dựng tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ được chú trọng. Nội dung, phương thức hoạt động của các loại hình tổ chức cơ sở đảng từng bước đổi mới, phát huy tính tiên phong gương mẫu của đảng viên. Chất lượng sinh hoạt Đảng của chi bộ cơ sở, nhất là đối với chi bộ đảng ở nông thôn được nâng lên.

     Nền kinh tế chuyển dịch đúng hướng và phát triển toàn diện. Tốc độ tăng trưởng hàng năm đạt từ 10-12%, năm 2024, thu nhập bình quân đầu người 74,52 triệu đồng. Sản xuất nông nghiệp được chú trọng phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ mới gắn với phát triển sản xuất hữu cơ, sản phẩm sạch, an toàn thực phẩm. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ và ngành nghề truyền thống phát triển ổn định, đa dạng về chủng loại sản phẩm. Toàn huyện có 2.562 cơ sở CN-TTCN, với 7.654 lao động và 03 cụm công nghiệp với 34 dự án đang hoạt động, diện tích đất cho thuê 42,640 ha; giải quyết việc làm cho hơn 2.840 lao động. Nhiều dự án trọng điểm của trung ương, tỉnh đang được triển khai trên địa bàn. Công tác quy hoạch, xây dựng và đầu tư phát triển hạ tầng được triển khai đồng bộ và từng bước hoàn thiện. Công tác xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện đã thực sự trở thành phong trào thi đua sôi nổi, rộng khắp đến từng thôn, xóm và người dân, nhận sự đồng tình, ủng hộ của đông đảo các tầng lớp Nhân dân. Đến nay, toàn huyện có 14/14 xã đạt chuẩn NTM, đạt tỷ lệ 100%; thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh; 3 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, huyện hoàn thành 9/9 tiêu chí huyện nông thôn mới và đã được Hội đồng thẩm định Trung ương thông qua, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, công nhận.

     Văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ mới. Sự nghiệp GD&ĐT được quan tâm đúng mức, chất lượng giáo dục toàn diện không ngừng được nâng lên, chất lượng học sinh giỏi THCS 17 năm liên tục giữ vững ở vị trí dẫn đầu của tỉnh. Đến nay, toàn huyện có 33/42 trường đạt chuẩn quốc gia. Chất lượng làng, thôn, khóm, cơ quan, đơn vị văn hoá được nâng lên. Tỷ lệ gia đình đạt danh hiệu văn hóa là 96,7%; làng, thôn, khóm đạt danh hiệu văn hoá là 100%; cơ quan, đơn vị đạt danh hiệu văn hoá trên 95%. Chất lượng công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân được quan tâm thực hiện tốt. Đến nay, toàn huyện có 14/14 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế.  Công tác bảo vệ môi trường được chú trọng. Tỷ lệ dân cư sử dụng nước hợp vệ sinh là 100%. Thực hiện tốt chính sách đối với gia đình thương binh, liệt sỹ, Mẹ Việt Nam anh hùng, người có công với cách mạng và các đối tượng chính sách xã hội. Tình hình trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; quốc phòng, an ninh được giữ vững góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

     Với truyền thống anh hùng cách mạng và những thành tựu đạt được trong 50 năm qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Hải Lăng vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu cao quý: Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương lao động và nhiều cờ thi đua, bằng khen khác.

     Năm 2025 là năm cuối cùng thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2020-2025; năm có nhiều ngày lễ kỷ niệm gắn với các sự kiện trọng đại của quê hương, đất nước. Năm mà huyện Hải Lăng đang cùng với cả nước tiến hành một cuộc cách mạng theo chiều sâu trong công cuộc cải cách hành chính, tinh gọn tổ chức, bộ máy đảm bảo “Tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả” và lấy nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là đột phá để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

     Trước bối cảnh có những thời cơ thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, cùng với những thành tựu to lớn đã đạt được trong sự nghiệp đổi mới và phát triển; mừng kỷ niệm 50 năm giải phóng huyện nhà và đón nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Mỗi một chúng ta dù công tác trong bất cứ lĩnh vực, cương vị công tác nào cũng phải đoàn kết, tích cực rèn luyện, đổi mới, nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao đoàn kết một lòng xây dựng quê hương, đất nước ngày càng phồn vinh, giàu đẹp để chúng ta hôm nay và muôn đời sau luôn được sống trong thái bình, hạnh phúc.

Hồng Hạnh - Ban Tuyên giáo và Dân vận Huyện ủy Hải Lăng