Khi bắt tay vào thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM vào năm 2011, hầu hết các xã trên địa bàn huyện Hải Lăng có xuất phát điểm thấp, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội thiếu đồng bộ dẫn đến mức đạt các tiêu chí NTM ban đầu thấp, bình quân chỉ đạt 5,05 tiêu chí/xã. Xác định được những khó khăn trở ngại trước mắt nên ngay khi bắt tay vào cuộc, cấp ủy, chính quyền từ huyện đến cơ sở và cả hệ thống chính trị đã tích cực, chủ động trong chỉ đạo và triển khai thực hiện.

     Phó Chủ tịch UBND, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo NTM huyện Hải Lăng Dương Viết Hải cho biết : “Trong quá trình triển khai xây dựng NTM trên địa bàn huyện Hải Lăng, vai trò lãnh đạo của Đảng đã được thể hiện rõ trong từng quyết sách.Trong công tác chỉ đạo, điều hành, huyện Hải Lăng đã tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, kịp thời các chủ trương, chính sách và văn bản của Trung ương, tỉnh đến tận cán bộ, đảng viên và nhân dân; kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện với lộ trình, giải pháp phù hợp về xây dựng nông thôn mới. Hằng năm, huyện thành lập các đoàn giám sát của BTV Huyện ủy về tình hình xây dựng NTM tại các xã; giám sát vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác chỉ đạo, điều hành. HĐND, UBND, UBMTTQVN huyện thành lập các Đoàn giám sát về công tác chỉ đạo duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới; tình hình xây dựng cơ bản từ nguồn vốn NTM tại các xã; kiểm tra, giám sát thực hiện quy chế dân chủ, lấy ý kiến của người dân trong công tác lập hồ sơ, ý kiến về sự hài lòng của người dân về kết quả thực hiện 19 tiêu chí xây dựng NTM... Với sự chỉ đạo quyết liệt, tập trung bằng nhiều giải pháp cụ thể, phong trào thi đua xây dựng NTM ở Hải Lăng đã có sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên, nhân dân, từ đó huy động tối đa các nguồn lực trong dân cùng với nguồn đầu tư của Nhà nước để thực hiện các tiêu chí NTM.”

CSHT nông thôn được đầu tư xây dựng khang trang

     Trong quá trình xây dựng NTM, nhiều chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế đã được huyện Hải Lăng triển khai và đem lại hiệu quả thiết thực. Nổi bật như : Chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển một số cây trồng, vật nuôi chủ lực và các mô hình SXNN trên địa bàn; Kế hoạch tái cơ cấu ngành nông nghiệp; Chính sách hỗ trợ một số cây trồng, con nuôi có hiệu quả, tiềm năng phát triển, tạo sản phẩm chủ lực có lợi thế cạnh tranh; Chính sách hỗ trợ dồn điền đổi thửa, tích tụ ruộng đất...Từ những quyết sách lớn, mang tính đột phá của huyện và sự hỗ trợ của tỉnh, Trung ương, lĩnh vực nông nghiệp của huyện đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Nổi bật là việc thực hiện chủ trương dồn điền đổi thửa, tích tụ ruộng đất, thành lập tổ hợp tác, nhóm hộ thuê đất xây dựng cánh đồng lớn, sản xuất lúa chất lượng cao, lúa đặc sản, lúa hữu cơ. Đi cùng chủ trương này, huyện Hải Lăng đã ban hành chính sách hỗ trợ để những tập thể, cá nhân mạnh dạn đi đầu thực hiện. Tại xã Hải Phong, đơn vị thực hiện tốt chủ trương này cho thấy, mô hình sản xuất nông nghiệp nhờ tập trung tích tụ ruộng đất đã mang lại kết quả vượt bậc về hiệu quả kinh tế. Ông Bùi Văn Bình, Giám đốc HTX Sản xuất và Dịch vụ tổng hợp Câu Nhi cho biết: “ Tổng diện tích lúa của HTX là 208 ha, từ năm 2017, khi có chủ trương của huyện về tích tụ ruộng đất thì HTX đã vận động thành viên HTX thành lập Tổ Hợp tác và đưa 20 ha ruộng lúa của 100 hộ vào thực hiện theo mô hình tích tụ ruộng đất, sau khi thành lập Tổ Hợp tác thì chỉ còn 15 hộ tham gia sản xuất. HTX cũng liên doanh, liên kết với Trung tâm giống cây trồng, vật nuôi Quảng Trị thực hiện 20ha lúa giống. Sau nhiều năm thực hiện cho thấy, mô hình tích tụ ruộng đất giúp tăng 20% lợi nhuận so với trước.”

   Mô hình tích tụ ruộng đất, xây dựng cánh đồng lớn đem lại lợi nhuận cao hơn cho người nông dân

 Hiện toàn huyện Hải Lăng đã phát triển được hàng chục mô hình cánh đồng lớn với tổng diện tích gần 1.700 ha; diện tích lúa chất lượng cao hằng năm đạt hơn 9.500 ha; sản xuất lúa theo hướng hữu cơ, VietGAP 410 ha, trong đó có 48ha lúa hữu cơ. Đặc biệt, đã có 8 HTX tham gia Liên hiệp HTX Nông sản an toàn Hải Lăng sản xuất sản phẩm “Gạo Hải Lăng” với diện tích gần 20 ha; có 467 ha lúa liên kết sản xuất, liên doanh với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm. Quy hoạch khoảng 1.500 ha đảm bảo các điều kiện thiết yếu để sản xuất lúa hữu cơ.

     Tại các xã vùng cát ven biển, huyện Hải Lăng đã chú trọng khai thác tiềm năng vùng cát theo hướng sản xuất nông sản sạch và thâm canh các loại rau quả trái vụ đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với trước. Trong đó, Hải Dương là một điển hình. Với diện tích vùng cát khá lớn, xã Hải Dương đã quy hoạch và đưa vào sử dụng hiệu quả gần 140ha để trồng rau màu các loại với giá trị thu nhập cao. Riêng với 2 loại cây chủ lực là cây ném cho thu nhập từ 130 - 140 triệu đồng/ ha , cây mướp đắng từ 110-120 triệu đồng/ ha .

     Tại các xã vùng gò đồi, các địa phương đã tập trung khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế để sản xuất các sản phẩm chủ lực, đặc trưng có hiệu quả kinh tế cao như cây cam với gần98 ha. Tổng diện tích rừng FSC toàn huyện có gần 3.600 ha với mức thu nhập cao hơn so với trồng rừng truyền thống. Có thể khẳng định, nhờ xác định đúng trọng tâm, trọng điểm, triển khai các giải pháp một cách đồng bộ nên huyện Hải Lăng đã khơi dậy được sức mạnh trong nhân dân, trong các thành phần kinh tế để tập trung phát triển nông nghiệp theo chiều sâu, bền vững và đạt nhiều kết quả quan trọng cả về quy mô, năng suất, giá trị sản phẩm. Chứng minh cho điều này là những con số ấn tượng của ngành nông nghiệp Hải Lăng trong năm 2024: Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất ngành nông nghiệp tăng 6,5%, năng suất lúa bình quân đạt hơn 64,6 tạ/ha, tổng sản lượng lương thực đạt 9 vạn tấn.

     Một trong những dấu ấn thực hiện xây dựng NTM ở huyện Hải Lăng phải kể đến đó là công tác kêu gọi, huy động các nguồn lực, đóng góp sức người, sức của; mời gọi doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất; xã hội hoá xây dựng NTM. Tổng nguồn lực huy động thực hiện xây dựng huyện nông thôn mới từ năm 2011 đến tháng 10/2024 là hơn 2.813 tỷ đồng, trong đó, nguồn vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án, Doanh nghiệp, HTX và cộng đồng dân cư chiếm trên 66%. Từ các nguồn lực huy động được, huyện Hải Lăng đã tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn; nhiều công trình công cộng như: Trường học, trạm y tế, hội trường, nhà văn hóa xã và thôn, chợ nông thôn, hệ thống giao thông, thủy lợi... được đầu tư xây dựng kiên cố khang trang, đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, sản xuất của người dân.

Hệ thống Trạm y tế cơ sở được đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân  

     Với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận, hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân, Hải Lăng hôm nay đã có những đổi thay căn bản và toàn diện. Từ tỷ lệ tiêu chí nông thôn mới ban đầu đạt thấp, đến nay toàn huyện có 14/14 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 3 xã đạt nông thôn mới nâng cao, thị trấn Diên Sanh được công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh; huyện đạt 9/9 tiêu chí huyện nông thôn mới và đượcThủ tướng Chính phủ công nhận theo Quyết định số 542/QĐ-TTg ngày 7/3/2025.

Ba xã Hải Phú, Hải Thượng, Hải Hưng đạt chuẩn NTM nâng cao

     Nói về mục tiêu, định hướng xây dựng NTM trong năm 2025 và những năm tiếp theo, Phó Chủ tịch UBNDhuyện Hải Lăng Dương Viết Hải cho biết: “Trên cơ sở những kết quả đạt được, huyện Hải Lăng sẽ xây dựng kế hoạch nâng cao chất lượng các tiêu chí. Trong đó, đẩy mạnh phát triển công nghiệp và dịch vụ, tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng quy mô lớn-công nghệ cao, có hình thức tổ chức sản xuất và cơ cấu kinh tế hợp lý; phát triển giáo dục, y tế theo hướng chất lượng cao và chuẩn hóa, xã hội hóa; giữ gìn phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương, xây dựng con người văn hóa, gia đình, làng, xã văn hóa; đảm bảo an ninh chính trị trật tự an toàn xã hội; xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh toàn diện đủ sức lãnh đạo nhân dân xây dựng xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, hướng đến đô thị hóa nông thôn có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Phấn đấu trong năm 2025 có 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; có 25% thôn đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân 13-14%; thu nhập bình quân đầu người đạt 100 triệu đồng…”

     Những kết quả ấn tượng sau hơn 13 năm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM có ý nghĩa quan trọng, tạo thế và đà vững chắc để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Hải Lăng thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XVI, đưa Hải Lăng vững bước trên hành trình phát triển.

Quang Giang